Zo verbeter je je candidate experience met gedragspsychologie
Je kent het vast: kandidaten die afhaken halverwege het sollicitatieformulier, mensen die “nog even nadenken” en nooit meer iets laten horen, of talent dat wel enthousiast klinkt, maar toch niet tot actie komt. Soms lijkt het alsof je alles goed doet binnen je candidate experience proces, en toch krijg je niet de verwachte reactie…
Het goede nieuws? Dat ligt niet altijd aan je vacaturetekst of employer brand. Vaak ligt het aan hoe ons brein werkt. Mensen nemen namelijk zelden rationele beslissingen. Ook bij het kiezen van een baan speelt het onbewuste brein een hoofdrol. En precies daar komt nudging om de hoek kijken: een krachtige manier om de candidate experience te verbeteren.
Kleine duwtjes, groot effect
Een nudge (letterlijk: duwtje) is een subtiele manier om gedrag te beïnvloeden zonder iemand te dwingen. Het concept werd bekend door gedragseconomen Richard Thaler en Cass Sunstein, die lieten zien dat kleine aanpassingen in de omgeving grote verschillen kunnen maken in keuzes.
Denk aan de vlieg-sticker in het urinoir op Schiphol, die zorgde voor 80% minder gemors. Of aan hoe een standaardoptie meer mensen laat deelnemen aan een pensioenregeling. Niet omdat ze bewust kiezen, maar omdat het makkelijk en logisch voelt.
In recruitment werkt dat net zo. Kandidaten zijn nét mensen (surprise surprise!) en worden beïnvloed door kleine psychologische prikkels. Door slim te nudgen kun je twijfelaars helpen om dat laatste stapje te zetten en zo de candidate experience soepeler en positiever maken. Maar hoe doe je dat precies?
Van frictie naar flow
Een veelgemaakte fout in recruitment is dat het sollicitatieproces vol zit met micro-fricties: kleine obstakels die kandidaten afremmen.
Een te lange verplichte vragenlijst, geen duidelijke knoppen of een rommelige lay-out kunnen onbewust stress veroorzaken. En ons brein houdt niet van stress, zeker niet als er alternatieven zijn met minder gedoe.
Hoe je dat oplost:
- Maak de eerste stap laagdrempelig. Laat mensen bijvoorbeeld alleen hun naam en e-mailadres achter en vraag de rest later. Een cv uploaden zorgt voor een extra drempel. Maak zoiets dus optioneel of laat het helemaal weg. Je wilt dat eerste contactmoment bevorderen!
- Gebruik een voortgangsbalk. Mensen haten onafgemaakte taken (het Zeigarnik-effect). Als ze zien dat ze al 80% klaar zijn, maken ze het eerder af.
- Plaats de sollicitatieknop op meerdere plekken. Ons brein scrolt niet lineair, dus herhaling helpt de candidate journey vloeiender te maken. Gebruik bijvoorbeeld een sticky header met een knop erin, zodat het altijd vindbaar is.
Door zulke kleine aanpassingen te doen, verbeter je direct de candidate experience: minder frustratie, meer flow.
De kracht van woorden en kleur
Nudging werkt niet alleen via structuur, maar ook via taal en design. Woorden en kleuren sturen emotie, en dus het gedrag van mensen.
Een knop met “Solliciteer nu” voelt dwingend. “Ontdek jouw mogelijkheden” triggert nieuwsgierigheid. En blauw wekt vertrouwen, terwijl oranje actie stimuleert.
Praktische voorbeelden:
- Gebruik actiegerichte maar vriendelijke taal: “Klinkt dit als jouw volgende stap?” in plaats van “Solliciteer hier.”
- Plaats de knop in een contrasterende kleur zodat het brein hem letterlijk niet kan negeren.
- Benoem het voordeel direct boven de knop: “Binnen 2 minuten geregeld.” of “Je hoort binnen 3 dagen van ons.”
Door deze principes toe te passen, verhoog je niet alleen conversie, maar ook de emotionele beleving, het hart van een sterke candidate experience.
Sociale signalen: het brein wil erbij horen
Ons brein is daarnaast ook hypersociaal. We willen erbij horen, goedkeuring krijgen en niet achterblijven. Dat maakt social proof een van de krachtigste nudges die je kunt inzetten om de candidate experience te versterken.
Zo pas je dit toe in recruitment:
- Laat zien hoeveel mensen de vacature bekeken hebben (“34 professionals bekeken deze functie deze week”).
- Toon foto’s of video’s van echte medewerkers, geen stockmodellen.
- Voeg korte testimonials toe van medewerkers: “Waarom ik hier nog steeds werk? Omdat ik elke dag iets nieuws leer.”
Wanneer kandidaten zien dat anderen enthousiast zijn, groeit hun vertrouwen. En vertrouwen is essentieel voor een positieve beleving van jouw organisatie.
Ethiek: het verschil tussen verleiden en manipuleren
Nudging is geen truc om mensen iets aan te praten. Het is een manier om gewenst gedrag gemakkelijker te maken. Het verschil zit in intentie.
Ethisch nudgen betekent dan ook dat je kandidaten helpt om een keuze te maken die ook in hun belang is. Zoals een duidelijker proces, transparante communicatie of eerlijke verwachtingen. Zodra je gedrag probeert te sturen dat niet in het voordeel van de kandidaat is, wordt het manipulatie, en dat schaadt je candidate experience. Hou dit altijd in je achterhoofd bij het formuleren van je vacature of berichten.
Tot slot
Een belangrijk onderdeel van recruitment is dus letterlijk het toepassen van psychologie in praktijk. Wie snapt hoe het brein keuzes maakt, kan met kleine aanpassingen grote resultaten behalen.
Een beter design, duidelijkere taal of een kleine sociale prikkel kan het verschil maken tussen afhaken of solliciteren. Nudging is dus geen marketingtruc, maar een mindset: hoe maak je het mensen makkelijker om “ja” te zeggen tegen jouw organisatie?
Bij Werfplaats helpen we organisaties om die vertaalslag te maken. We kijken niet alleen naar wat je zegt, maar ook naar hoe je het zegt. Van vacatureteksten tot sollicitatieflows, van employer branding tot het voeren van gesprekken met kandidaten. Wij kunnen (een deel van) je werving uit handen nemen, zodat jij je kunt richten op wat er echt toe doet: het bouwen van een sterk team.
Wil je de candidate experience binnen jouw organisatie verbeteren? Dan denken we graag met je mee. Ontdek wat we voor je kunnen doen door hier te klikken!
Key takeaways
- De candidate experience bepaalt je succes in recruitment. Kandidaten onthouden hoe ze zich voelden, niet alleen wat ze lazen.
- Nudging werkt. Kleine psychologische prikkels, zoals taal, kleur en structuur, kunnen grote invloed hebben op sollicitatiegedrag.
- Verwijder frictie binnen je recruitmentproces. Maak solliciteren eenvoudig, overzichtelijk en menselijk. Dat verlaagt de drempel om te reageren.
Veelgestelde vragen
- Wat is de candidate experience?
De candidate experience is de totale beleving van een kandidaat tijdens het sollicitatieproces. Van het eerste contact met de vacature tot en met de uiteindelijke terugkoppeling. Alles wat een sollicitant ervaart, voelt en denkt, vormt samen die ervaring.
- Hoe kan nudging helpen om de candidate experience te verbeteren?
Nudging gebruikt kleine psychologische prikkels om gedrag positief te beïnvloeden. In recruitment betekent dat: het sollicitatieproces intuïtiever maken, de juiste woorden gebruiken en sociale signalen inzetten. Zo maak je het voor kandidaten makkelijker om te solliciteren en houd je ze betrokken.
- Wat kan Werfplaats doen om onze candidate experience te verbeteren?
Werfplaats kan jouw organisatie helpen om je werving effectiever, slimmer en mensgerichter te maken. Wij kunnen het hele recruitmentproces (of een deel ervan) overnemen, van vacatureteksten en campagnes tot het voeren van gesprekken met kandidaten en het maken van een voorstel. Zo versterken we samen jullie employer brand én candidate experience.
Meer weten over de psychologie achter recruitment? Lees dan ook ons artikel:
De Psychologie achter Recruitment: 5 Hacks om Talent te Scoren.
Bronnen:
Thaler, R. H. & Sunstein, C. R. (2008). Nudge: Improving decisions about health, wealth, and happiness. Yale University Press.
Kahneman, D. (2011). Thinking, Fast and Slow. Farrar, Straus and Giroux.
Cialdini, R. B. (2009). Influence: Science and Practice. Pearson.
Eysenck, M. W. (2012). Fundamentals of Cognition. Psychology Press.
